Bijdrage Bouwe Olij (PvdA) bij de behandeling van de ‘Visie Overamstel’ op 11 september 2002 in de raadscommissie SOW.
De hoofdredenen om op mijn verzoek deze visie in de raadscommissie te bespreken i.p.v. ‘voor kennisgeving aannemen’ is de inhoud van de ontwikkelingsvisie en de daaruit volgende aanpak en het ontwikkelingstempo.
Inhoud van de visie
De visie kiest voor het neerleggen van een eindbeeld van het 92 hectare grote gebied. Een groot deel van de huidige infrastructuur moet verdwijnen of wordt verplaatst en daarvoor in de plaats komt zeer kostbare nieuwe infrastructuur. Zo wordt de onlangs met Europese subsidie vernieuwde Spaklerweg gedeeltelijk opgeheven. Het Station Spaklerweg wordt gesloopt en 100 meter verder opnieuw gebouwd. Het zijkanaal wordt verlengd om er vervolgens een nieuwe autobrug overheen te leggen. Het zijkanaal wordt ook en paar meter verbreed zodat alle bebouwing die er langs staat wel gesloopt moet worden. De huidige autobrug over het hoofdkanaal wordt alleen nog toegankelijk voor fietsers. Er komt een compleet nieuw wegenstelseI met een oost-westverbinding van de Gooiseweg naar de Utrechtseweg, dwars door de Kruislaan (waar die nu fietspad is), brug over de Weespertrekvaart en door de Bijlmerbajes. In feite wordt een nieuwe rondweg binnen de ring gemaakt (pag. 33). De wegen onder de Utrechtsebrug worden afgegraven voor een jachthaven (verderop liggen er al twee). Nauwelijks 10 jaar oude kantoren langs de Utrechtseweg moeten gesloopt worden. Het NUON kantoor moet geheel gesloopt worden ten behoeve van verbreding van de parkstrook en de nieuwe ontsluiting. Interessant is het versmallen van de Utrechtseweg tot een stadsstraat. Opvallend daarbij is dat de ruimte die hierdoor gewonnen wordt niet gebruikt wordt voor bebouwing die tevens dient als geluidsscherm voor volkstuinenpark Amstelglorie, maar dat de vrijkomende ruimte wordt toegevoegd aan Amstelglorie. Wat opvalt bij zoveel nieuwe infrastructuur is dat een oprit vanuit het gebied naar Schiphol nou net niet wordt voorgesteld. Thans is de geluidhinder van weg en rail in het gebied gebundeld langs de Spaklerweg. In de visie wordt de Spaklerweg grotendeels opgeheven en het gebied ingehaald. De geluidhinderzone wordt hierdoor groter i.p.v. kleiner. Praktisch alle bestaande bebouwing zal uiteindelijk gesloopt moeten worden. Met uitzondering van de woning van Big Willem (president Hell’s Angels). Toeval?
Bij de invulling van het gebied wordt uitgegaan van een menging van 50% wonen en 50% werken. Afhankelijk van gekozen dichtheden kunnen er dan volgens de visie zo’n 3000 tot 6000 woningen (van 160 m2) worden gebouwd (pag. 51).
Aanpak, ontwikkelingstempo en geld
Wie gaat werken met eindbeelden en blauwdrukken en eerst alles overhoop wil halen alvorens te beginnen bouwt voorlopig nog geen woning in het gebied Overamstel. Financieel lijkt mij dit overigens een onhaalbaar plan. Wellicht is uitgerekend dat het over dertig jaar rondloopt maar dan zal er eerst heel fors voorgefinancierd moeten worden in de geplande infrastructuur, onteigeningen en sloop alvorens er verdiend kan worden aan gronduitgifte. De komende 10 jaar zal men vooral bezig zijn met verkennende acties (pag. 78).
Alternatieve aanpak en visie
Mijn visie op het gebied is een andere. Ik zou veel meer uit willen gaan van de bestaande infrastructuur, kiezen voor meer stedelijkheid met een groter accent op wonen en vooral direct beginnen.
In tegenstelling tot de ‘Visie Overamstel’ zou ik kiezen voor voortzetting van de bebouwing langs de Amstel met een aanpak die vergelijkbaar is met het gebied ‘de Omval’. Dus niet direct de hele wereld willen plannen maar stedenbouw met beide benen op de grond. Een fasering die uitgaat van bouwen vanuit de stad naar het achterland en niet andersom. Ik zou kiezen voor een cyclisch proces waarbij je flexibel bent en je aanpak zo kiest dat je plannen kan bijstellen aan economische en maatschappelijke ontwikkelingen. Daarbij is een beeld van waar je op lange termijn naar toe wilt niet verkeerd maar wel als dat gepaard gaat met het volledig ontkennen van wat in het gebied aanwezig is. Overamstel is IJburg niet. Als je uitgaat van wat er staat en mogelijk is kan je volgens mij op daar korte termijn al woningen bouwen. Ook zou ik ervoor willen kiezen een groter aandeel woningen te bouwen, bijvoorbeeld 70% i.p.v. 50%, en dus wat minder werken. Ik vind het een fantastische locatie waar je een heel mooi stuk stad kan maken in hoge dichtheden. Ik zou ook niet kiezen voor woningen van gemiddeld 160 m2 (waar nu mee gerekend wordt) maar voor ca. 120 m2. We hebben in Berlijn gezien wat voor perfecte appartementen je in die maat kan bouwen. Als je uitgaat van 70% wonen, 120 m2 en een fsi van 3 dan is er ruimte voor 8000 woningen. Bij woningen van 100 m2 kom je op 10.000 woningen. Bij een fsi van 4 (= Zuidas en Potsdamerplatz) en 120 m2 kom je ook op 10.000 woningen. Het is dus niet zo gek om uit te gaan van een bouwlocatie van 8 tot 10.000 woningen i.p.v. een paar duizend.
Gelet op de woningnood in de stad verbaast mij het gebrek aan urgentie om zo snel mogelijk op deze locatie aan de slag te gaan. Ik wil een stevig pleidooi houden om onorthodox te werk te gaan en bij de ideevorming van het gebied uit te gaan van de ernst van de woningnood en die bepalend te laten zijn voor de keuzes die worden gemaakt. Er moet gebouwd gaan worden!!!
Voorstel
DRO heeft in opdracht van het grondbedrijf deze visie gemaakt. De plankosten worden door het grondbedrijf betaald uit een voor dit jaar toegekende prioriteit. Voor zover ik weet is nog niet al het geld besteed en is er dus nog budget over.
Ik stel aan de raadscommissie voor het college te verzoeken DRO een quickscan (stedenbouwkundig en financieel en eind dit jaar klaar) te laten maken van mogelijke alternatieve invullingen voor het gebied Overamstel. Waarbij o.a. de volgende uitgangspunten worden gehanteerd:
Bouwe Olij
100902